Suy thận trên mạng xã hội: Từ chủ đề nóng đến mối quan tâm về sức khỏe và vấn đề tiêu dùng
Theo một báo cáo của Bộ Y Tế, tính đến tháng 06/2025, Việt Nam đang có hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn và đáng lo ngại nhất là tỷ lệ người trẻ mắc bệnh đang tăng nhanh. Trong khi đó, nửa đầu năm 2025 chứng kiến “suy thận” nổi lên như một chủ đề thu hút sự chú ý rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội. Đã có hơn 637 nghìn thảo luận, với xu hướng gia tăng mạnh mẽ tháng 03/2025 và kéo dài cho đến tháng 07/2025.
Trong bối cảnh đó, báo cáo của Buzzmetrics sẽ phân tích chủ đề “suy thận” trên mạng xã hội ở ba khía cạnh:Các yếu tố nào dẫn dắt thảo luận về suy thận trên mạng xã hội?Người dùng phản ứng như thế nào về chủ đề suy thận?Các ngành hàng có thể bị ảnh hưởng bởi chủ đề suy thận?
1. Bùng nổ thảo luận về suy thận trên mạng xã hội nhờ báo đài
Từ tháng 08/2024 cho đến tháng 02/2025, suy thận là một chủ đề có diễn biến thảo luận tương đối ổn định. Tuy nhiên, kể từ tháng 03/2025, thảo luận về suy thận có sự tăng trưởng mạnh và đạt đỉnh vào tháng 6. Quan sát của Buzzmetrics cho thấy: Các kênh truyền thông và các fanpage tin tức lớn như VTV24, Theanh28,... đóng vai trò lớn trong việc dẫn dắt thảo luận về suy thận.
Để có một con số cụ thể hơn về vai trò của nhóm kênh truyền thông: 60% tổng lượng thảo luận về suy thận đã đến từ nhóm kênh này. Vào các tháng mà thảo luận về suy thận có sự tăng trưởng mạnh, những bài đăng nhiều tương tác nhất cũng đến từ nhóm kênh truyền thông. Những kênh này thường xuyên khai thác câu chuyện của các cá nhân mắc bệnh - đặc biệt là người trẻ - nhằm cảnh tỉnh cộng đồng về thói quen sinh hoạt và ăn uống thiếu khoa học. Nội dung dạng “hành trình dẫn đến bệnh suy thận” được lặp lại liên tục, tạo hiệu ứng chia sẻ và bàn luận mạnh mẽ trên mạng xã hội.
Nhìn chung, trong khoảng thời gian một năm khảo sát, “suy thận” từ một chủ đề ổn định trên mạng xã hội đã chuyển hóa thành một chủ đề nóng bởi sự dẫn dắt mạnh mẽ của truyền thông, với trọng tâm xoay quanh những trường hợp mắc bệnh thận của giới trẻ. Có thể chia quá trình hình thành chủ đề nóng Suy Thận thành 4 bước: (1) Người dùng cá nhân chia sẻ trải nghiệm suy thận - (2) Nhóm kênh truyền thông lan tỏa câu chuyện - (3) Những người dùng khác quan tâm đến câu chuyện và tiếp tục chia sẻ rộng rãi - (4) Các chuyên gia về sức khỏe cung cấp góc nhìn sâu hơn về suy thận.
Câu hỏi đặt ra tiếp theo: Những nhóm người dùng nào quan tâm đến suy thận? Đâu là nhóm người dùng chịu nhiều ảnh hưởng của truyền thông? Nhóm người dùng đó phản ứng như thế nào?
2. Thảo luận của người dùng về suy thận: Lối sống là điểm nhấn
Dữ liệu phân tích thảo luận cho thấy có hai nhóm người dùng lớn thảo luận về suy thận, bao gồm: (1) Nhóm người chưa mắc bệnh thận nhưng có quan tâm và (2) Nhóm bệnh nhân suy thận. Trong đó, nhóm (1) chiếm đến 64% tổng lượng thảo luận về suy thận, mặc dù chỉ chiếm 11% thảo luận nếu tính riêng năm 2024. Đáng chú ý, đến 89% thảo luận từ nhóm người dùng này cho biết truyền thông là động lực khiến họ quan tâm hơn về chủ đề suy thận. Đây cũng là nhóm thể hiện rõ sự chuyển hóa từ mối quan tâm y tế sang lo lắng cho lối sống cá nhân.
Khi bàn về nguyên nhân, phần lớn thảo luận sẽ tập trung vào thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày, cụ thể: Tiêu thụ đồ ngọt (55.8%) là yếu tố được nhắc đến nhiều nhất, phản ánh sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ truyền thông về tác hại của trà sữa, nước ngọt có gas. Thức khuya (26.7%) nổi lên như một “thói quen xấu” điển hình của giới trẻ. Các yếu tố như hút thuốc (9.6%), stress kéo dài (8.3%) và uống nhiều bia rượu (7.4%) cũng thường xuyên được liên hệ đến suy thận, cho thấy sự mở rộng mối lo ngại từ chế độ ăn uống sang lối sống tổng thể.Các yếu tố y tế mang tính “truyền thống” hơn như tuổi tác (5.5%), béo phì (2.8%) hay lạm dụng thuốc giảm đau (1.7%) chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ, nhấn mạnh rằng truyền thông đã thành công trong việc đẩy lối sống hàng ngày thành tâm điểm chú ý, thay vì để câu chuyện xoay quanh yếu tố bệnh lý chuyên sâu.
Trong thảo luận về phòng ngừa, nhóm người dùng này không bàn nhiều về can thiệp y tế chuyên sâu, mà tập trung vào thói quen sinh hoạt lành mạnh: Tập thể dục (45.3%) là giải pháp được nhắc đến nhiều nhất, cho thấy xu hướng dịch chuyển từ lo lắng sang hành động tích cực. Ngủ đủ giấc (23.1%) và uống nhiều nước (16.4%) cũng nằm trong nhóm đầu, phản ánh sự quan tâm đến các điều chỉnh đơn giản nhưng thiết thực. Các biện pháp mang tính y tế hơn như kiểm tra sức khỏe định kỳ (7.9%) hay giảm đường, ăn nhạt, ăn nhiều rau hoặc các hành vi “khó thực hiện” như giảm rượu bia (0.7%) hay kiêng thịt (0.2%) hầu như ít được nhắc tới.
Có thể thấy, người dùng chủ yếu lựa chọn các biện pháp dễ áp dụng vào đời sống hàng ngày, nhưng chưa quan tâm nhiều đến kiểm tra y tế chuyên sâu hay các thay đổi khó khăn (như kiêng rượu bia, kiêng thịt). Điều này phản ánh cơ hội cho truyền thông y tế và thương hiệu: giúp biến mối quan tâm thành hành động cụ thể, lâu dài.
3. Thức uống - Nhóm ngành thường được gọi tên trong câu chuyện về suy thận
Như đã đề cập ở phần 2, khi bàn về nguyên nhân dẫn đến suy thận, người dùng không chỉ nói về yếu tố y tế mà còn trực tiếp liên hệ đến ngành hàng tiêu dùng hàng ngày. Các sản phẩm thực phẩm và đồ uống phổ biến trở thành “tâm điểm nghi ngại”.
Nước ngọt và trà sữa: Đây là hai nhóm sản phẩm bị nhắc đến nhiều nhất. Người dùng cho rằng lượng đường và phụ gia cao trong nước ngọt và trà sữa có thể gây áp lực lớn cho thận, đặc biệt khi giới trẻ tiêu thụ thường xuyên.
Đồ uống có cồn: Luôn gắn liền với các nguy cơ “hại gan, hại thận”, đặc biệt trong những cuộc thảo luận cảnh báo về lối sống thiếu lành mạnh.
Thịt chế biến sẵn: Xúc xích, thịt nguội, thịt xông khói, đồ hộp… thường bị chỉ trích vì chứa nhiều muối và chất bảo quản.
Thực phẩm ăn liền: Mì gói, snack và các loại đồ ăn nhanh cũng bị liệt kê là tác nhân tiềm ẩn gây hại cho thận do hàm lượng muối và chất béo cao.
Có thể thấy, “suy thận” không chỉ là một chủ đề gói gọn trong lĩnh vực y tế nhưng còn là một vấn đề tiêu dùng, đem đến thách thức cho thương hiệu. Cụ thể, thương hiệu có thể bị kéo vào thảo luận tiêu cực nếu sản phẩm gắn với yếu tố gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các thương hiệu phát triển dòng sản phẩm hoặc thông điệp theo hướng lành mạnh - an toàn - đồng hành cùng sức khỏe người dùng. Ví dụ: Các thương hiệu về dược - chăm sóc sức khỏe có thể tận dụng sự quan tâm của người dùng để phòng ngừa bệnh thận. Các thương hiệu F&B có thể xây dựng dòng sản phẩm ít đường ít muối, thân thiện với sức khỏe.
“Suy thận” trên mạng xã hội hiện là một ví dụ điển hình cho thấy cách mà truyền thông dẫn dắt mối quan tâm sức khỏe của cộng đồng. Từ một vấn đề y tế, câu chuyện đã mở rộng sang hành vi tiêu dùng, tác động trực tiếp đến nhìn nhận của người dùng đối với nhiều ngành hàng thực phẩm – đồ uống.
Đối với doanh nghiệp, đây vừa là thách thức về rủi ro hình ảnh, vừa là cơ hội để tái định vị sản phẩm theo hướng lành mạnh, an toàn và gắn với giá trị chăm sóc sức khỏe – điều mà người dùng đang quan tâm nhiều hơn bao giờ hết.
Thông tin bài viết
.png)
