Từ các “hot trend” đến trợ lý đa lĩnh vực: Hành trình 2 năm A.I bước vào đời sống người dùng Việt
Trí tuệ nhân tạo (A.I) với sự xuất hiện của ChatGPT đã tạo nên cơn sốt đầu năm 2023. Tại thời điểm đó, theo thống kê của Buzzmetrics, người dùng đã loay hoay với hàng loạt câu hỏi như “ChatGPT là gì?”, “ChatGPT có thay thế được con người không”, “ChatGPT có thể dùng trong lĩnh vực nào?”. Hai năm tiếp theo, chủ đề về A.I trên mạng xã hội đã có những bước chuyển lớn và ngày càng thâm nhập vào đời sống người dùng Việt Nam.
Từ bối cảnh đó, bài viết sau đây của Buzzmetrics sẽ tập trung phân tích:
- Sự phát triển của chủ đề A.I trong 2 năm qua
- Vai trò của A.I trong đời sống người dùng
1. Khi mạng xã hội bắt đầu “sống cùng A.I”.
Xuyên suốt năm 2024, lượng thảo luận về A.I duy trì ở mức ổn định - phần lớn xoay quanh ChatGPT, các công cụ tạo ảnh, hay ứng dụng hỗ trợ học tập. Tuy nhiên, năm 2025, phân tích từ dữ liệu mạng xã hội và TMĐT do Buzzmetrics thực hiện cho thấy một bước ngoặt lớn khi hàng loạt trào lưu bắt trend liên quan đến A.I xuất hiện và lan tỏa mạnh mẽ.
Tháng 4/2025, người dùng đồng loạt chia sẻ các hình ảnh “A.I phong cách Ghibli” – nơi chính họ được A.I “vẽ lại” trong thế giới cổ tích của Studio Ghibli. Cùng thời điểm, trend “đóng hộp bản thân” cũng gây sốt: người dùng nhập thông tin cá nhân, và A.I dựng mô hình 3D của họ trong một chiếc hộp ảo, kèm mô tả tính cách như “phiên bản NFT sống động”.
Chưa kịp hạ nhiệt, sự cố sập ChatGPT vào tháng 6/2025 khiến mạng xã hội một lần nữa dậy sóng. Từ những dòng than thở “không biết sống sao nếu ChatGPT sập lâu”, đến các meme ví von “như mất người yêu ảo” - sự kiện này đã cho thấy mức độ phụ thuộc của cộng đồng vào A.I.
Đến tháng 8/2025, trend “Tân Nhạc Thính Phòng” - chuyển các bản hit V-pop sang thể loại nhạc cổ điển bằng A.I - tiếp tục giữ sức nóng. A.I không chỉ là công cụ sáng tạo, mà đã trở thành đạo cụ giải trí và chất liệu văn hóa lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội.
2. ChatGPT – Từ công cụ đến tiếng lóng mạng xã hội
Chủ đề A.I không chỉ tăng trưởng mà còn có những thay đổi lớn về nội dung thảo luận. Dễ nhận thấy nhất là cách người dùng nói về từ khóa “ChatGPT”. Trong tất cả các công cụ A.I, ChatGPT vẫn là cái tên thống trị tuyệt đối trên mạng xã hội Việt Nam, bỏ xa các đối thủ như DeepSeek hay Claude. Không chỉ dẫn đầu về lượng thảo luận, ChatGPT còn đạt đến một cột mốc đặc biệt: trở thành “slang” – từ lóng trên Internet.
Ngày nay, người dùng Việt đã bắt đầu sử dụng từ “ChatGPT” để ám chỉ những nội dung nghe thông minh nhưng thiếu cảm xúc hoặc quá trau chuốt. Ví dụ: “Đoạn này nghe mùi ChatGPT ghê!” hoặc “Chắc bài đăng này nhờ ChatGPT viết hộ rồi.” Bên cạnh đó, độ phổ biến của ChatGPT cũng khiến từ khóa “ChatGPT” gần như thành từ đại diện cho các công cụ A.I tạo sinh. Ví dụ như, khi ai đó có thắc mắc, người dùng sẽ bình luận “Về mà hỏi ChatGPT”.
Sự xuất hiện của slang này phản ánh một hiện tượng thú vị: ChatGPT không chỉ là công cụ, mà là một phương tiện để người dùng biểu đạt và đánh giá nội dung số. Trong khi đó, các công cụ khác như DeepSeek, Claude hay Midjourney chỉ dừng lại ở vai trò chức năng, nhanh chóng bị “lãng quên” khi trend qua đi. Cũng như cách “Google” từng trở thành động từ (“google it”), “ChatGPT” giờ đây đang trong quá trình tương tự – dấu hiệu cho thấy A.I đã đi vào tiềm thức người dùng.
3. Ai đang thảo luận về A.I?
Dữ liệu thảo luận cho thấy người dùng phổ thông và các trang cộng đồng là nhóm tạo nội dung chính về A.I, chiếm tỉ trọng cao nhất trên toàn bộ mạng xã hội. Theo sau là báo chí, với vai trò định hướng thông tin, cập nhật xu hướng và chính sách.
Ngược lại, thương hiệu và nhóm online seller (người bán khóa học, tool hoặc dịch vụ A.I) chỉ chiếm phần nhỏ. Dù hoạt động mạnh trong các nhóm niche như quảng cáo, marketing hay đầu tư, nhóm này vẫn chưa tạo được làn sóng đủ rộng.
Điều này cho thấy, A.I trên mạng xã hội Việt Nam là một hiện tượng “bottom-up” – được dẫn dắt bởi cộng đồng, chứ không phải bởi doanh nghiệp hay truyền thông chính thống.
4. Khi người dùng biến A.I thành “bạn đồng hành”
Phân tích hành vi người dùng cho thấy có hai nhóm chính tham gia thảo luận: nhóm sử dụng vì mục đích cá nhân và nhóm sử dụng cho công việc. Trong đó, nhóm sử dụng vì mục đích cá nhân chiếm hơn 70% tổng lượng thảo luận - cho thấy A.I đã bước ra khỏi phạm vi công việc, trở thành công cụ quen thuộc trong sinh hoạt thường ngày.
Nhóm sử dụng vì mục đích cá nhân có mức tăng trưởng mạnh trong hầu hết các hoạt động: từ hỗ trợ học tập, dịch tài liệu, tra cứu thông tin, đến tạo hình ảnh và video. A.I đang được xem như một “Google thế hệ mới”, nơi người dùng có thể hỏi – và được trả lời - một cách tự nhiên hơn. Khi người dùng đã nhân cách hóa A.I, thương hiệu có thể khai thác vai trò ‘đồng hành cảm xúc’ của công nghệ trong truyền thông — tạo những trải nghiệm tương tác cá nhân hóa thay vì chỉ giới thiệu tính năng
Đáng chú ý, các nhóm sử dụng A.I cho tư vấn tình cảm và tâm linh có mức tăng trưởng mạnh nhất. Người dùng không chỉ hỏi A.I về bài học hay công việc, mà còn tìm đến nó để tâm sự, xin lời khuyên tình yêu, hay thậm chí “xem bói” và “giải mã vận mệnh”. Đây là bằng chứng cho thấy người Việt đang nhân cách hóa A.I, xem nó như một người bạn biết lắng nghe, một “thầy bói hiện đại”, hoặc một tâm hồn ảo để giãi bày.
Bên cạnh đó, các ứng dụng A.I trong lĩnh vực làm đẹp, sức khỏe và thể chất cũng tăng đều đặn. Những trend như “A.I chọn style tóc phù hợp”, “A.I đo khuôn mặt” hay “A.I lên kế hoạch tập luyện” khiến công nghệ trở nên gần gũi, vui nhộn và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết. Từ góc nhìn xã hội học, đây là giai đoạn mà công nghệ không còn nằm trong tay chuyên gia - mỗi người dùng đều có thể trở thành “người sáng tạo A.I” theo cách riêng của mình.
Với xu hướng người dùng xem A.I như bạn đồng hành, thương hiệu có thể tái định nghĩa mối quan hệ với người tiêu dùng — từ ‘người nói’ sang ‘người đồng hành’ cùng sáng tạo nội dung.
Thảo luận về A.I trên mạng xã hội Việt Nam trong hai năm qua là một hành trình tiến hóa của nhận thức công nghệ: từ tò mò, đến trải nghiệm, rồi đồng hành và cuối cùng là hòa nhập vào văn hóa. Nếu A.I từng được xem là “công cụ của tương lai”, thì hiện tại, nó đã là một phần của đời sống hiện tại – gắn liền với học tập, sáng tạo, và cả cảm xúc con người.
Năm 2026 được dự đoán sẽ là giai đoạn mà A.I bước vào thời kỳ “cá nhân hóa sâu” – khi mỗi người không chỉ dùng A.I, mà sở hữu “phiên bản A.I của chính mình”. Và đến lúc đó, có lẽ chúng ta sẽ không còn hỏi “A.I làm được gì?”, mà sẽ hỏi: “A.I của bạn hôm nay có tâm trạng thế nào?"
Thông tin bài viết
